Je hebt net een baby gekregen – gefeliciteerd! 🎉 De eerste weken zijn vaak een mix van geluk, slapeloze nachten en een hoop regelzaken. Gelukkig zijn er in Nederland veel regelingen en rechten die jonge ouders ondersteunen. Maar waar heb je nu precies recht op? In dit artikel zetten we de belangrijkste regelingen overzichtelijk op een rij.
1. Verlofregelingen
📌 Zwangerschaps- en bevallingsverlof (WAZO)
Moeders hebben recht op minimaal 16 weken verlof. Dit verlof start meestal 4 tot 6 weken voor de uitgerekende datum en loopt door tot minstens 10 weken na de bevalling. Tijdens dit verlof krijg je een uitkering ter hoogte van je salaris (maximaal tot het dagloon).
📌 Geboorteverlof voor partners
Partners hebben recht op 1 werkweek volledig doorbetaald geboorteverlof. Daarnaast is er aanvullend geboorteverlof: maximaal 5 weken (binnen 6 maanden na de geboorte), tegen 70% loon via het UWV.
📌 Ouderschapsverlof
Elke ouder heeft recht op 26 weken ouderschapsverlof per kind. Sinds 2022 zijn de eerste 9 weken (als ze in het eerste levensjaar vallen) deels betaald: 70% van je dagloon via het UWV.
📌 Adoptie- en pleegzorgverlof
Voor adoptie- of pleegouders geldt ook een verlofregeling van 6 weken, doorbetaald door het UWV.
2. Toeslagen en financiële regelingen
💶 Kinderbijslag (SVB)
Iedere ouder ontvangt kinderbijslag, uitbetaald door de Sociale Verzekeringsbank. Het bedrag hangt af van de leeftijd van je kind en wordt elk kwartaal uitgekeerd.
💶 Kindgebonden budget
Afhankelijk van je inkomen en gezinssamenstelling kun je extra financiële steun krijgen via het kindgebonden budget van de Belastingdienst.
💶 Kinderopvangtoeslag
Werkende ouders kunnen een groot deel van de kinderopvangkosten terugkrijgen. Hoeveel je krijgt, hangt af van je inkomen, aantal kinderen en het soort opvang.
3. Zorg en verzekering
- Baby meeverzekeren: zodra je kindje is geboren, kun je hem of haar gratis meeverzekeren bij de zorgverzekering van een van de ouders. Dit moet binnen 4 maanden geregeld zijn.
- Kraamzorg: in Nederland heeft elke moeder recht op kraamzorg. De basisverzekering dekt dit grotendeels, soms met een kleine eigen bijdrage.
- Aanvullende verzekering: extra’s zoals fysiotherapie of alternatieve zorg kunnen handig zijn, maar zijn niet verplicht.
4. Rechten op de werkvloer
- Borstvoedingsrecht: je hebt het recht om onder werktijd te kolven of je baby te voeden, tot je kind 9 maanden oud is. Je werkgever moet hiervoor een geschikte ruimte bieden.
- Bescherming tegen ontslag: tijdens zwangerschap en bevallingsverlof mag je niet ontslagen worden.
- Flexibel werken: via de Wet flexibel werken kun je een verzoek indienen om je werktijden of werkplek aan te passen.
5. Overige regelingen
- Ziekte tijdens zwangerschap of na bevalling: je kunt een beroep doen op de Ziektewet als werken tijdelijk niet mogelijk is.
- Gemeentelijke regelingen: sommige gemeenten bieden extra steun, zoals een kraampakket of tegemoetkomingen voor gezinnen met lage inkomens.
- Betaalde feestdagen en vakantiedagen: blijven gewoon doorlopen tijdens je verlof.
Conclusie
Als ouder in Nederland heb je veel rechten en regelingen die je ondersteunen in de eerste, vaak intensieve periode met een baby. Toch kan het een wirwar van regels en instanties zijn.